Żandarmeria wojskowa (ŻW) - formacja policyjna należąca do Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polski, której działanie polega na zapewnieniu przestrzegania
Symbol Żandarmerii Wojskowej
dyscypliny wojskowej oraz ochranianie porządku publicznego i zapobieganie popełnianiu przestępstw na terenach jednostek wojskowych oraz w miejscach publicznych, pełni ona rolę policji wojskowej.
Żandarmeria Wojskowa została powołana 1 września 1990 roku na podstawie rozkazu Nr Pf-42/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 kwietnia 1990 roku i zarządzenia Nr 062/Org. Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z dnia 15 czerwca 1990 roku.
Na bazie rozformowywanych organów prewencyjno-porządkowych Wojskowej Służby Wewnętrznej (WSW) działającej w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL) utworzone zostały terenowe jednostki organizacyjne ŻW (oddziały, wydziały i placówki), a organem dowodzącym została Komenda Główna ŻW.
W dniu 24 sierpnia 2001 roku Sejm RP uchwalił Ustawę o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych. Ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2002 roku.
W styczniu 2010 roku za stanie na straży przestrzegania dyscypliny wojskowej, zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz ich wykrywanie i aktywne współdziałanie z innymi służbami na rzecz bezpieczeństwa i porządku publicznego formacja została uhonorowana Medalem "Milito Pro Christo". Odznaczenie z rąk biskupa polowego gen. dyw. Tadeusza Płoskiego odebrał w imieniu służby Komendant Główny ŻW, gen. bryg. Marek Witczak.
Z dniem 10 lipca 2010 roku placówki Żandarmerii Wojskowej utraciły status terenowych jednostek organizacyjnych Żandarmerii Wojskowej oraz jednostek wojskowych, w rozumieniu art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP. W skład oddziałów lub wydziałów Żandarmerii Wojskowej mogą wchodzić placówki Żandarmerii Wojskowej, jako ich zamiejscowe komórki wewnętrzne.
Żandarmi wojskowi w czasie parady ulicznej
Z dniem 1 lipca 2011 roku Minister Obrony Narodowej zmienił nazwę wydziałów operacyjno-rozpoznawczych występujących w strukturze oddziałów Żandarmerii Wojskowej oraz sekcji operacyjno-rozpoznawczych występujących w strukturze wydziałów Żandarmerii Wojskowej I kategorii na wydziały kryminalne i sekcje kryminalne, a także określił obszary działania terenowych jednostek organizacyjnych ŻW.
ochrona porządku publicznego na terenie placówek wojskowych i miejsc publicznych
ochrona życia i zdrowia ludzi i mienia wojskowego przed zamachami naruszającymi te dobra
wykrywanie przestępstw i wykroczeń, w tym skarbowych, popełnionych przez osoby, w stosunku do których Żandarmeria Wojskowa jest właściwa, ujawnianie i ściganie ich sprawców oraz ujawnianie i zabezpieczanie dowodów tych przestępstw i wykroczeń
zapobieganie popełnianie przestępstw i wykroczeń przez osoby do których ŻW jest właściwa oraz innym zjawiskom patologicznym szczególnie alkoholizmowi w Siłach Zbrojnych RP
współpraca z polskimi i zagranicznymi służbami właściwymi i organami w sprawie bezpieczeństwa i porządku publicznego
zwalczanie klęsk żywiołowych, naturalnych katastrof, nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i likwidowanie ich skutków
wykonywanie akcji ratowniczych, humanitarnych mających na celu ochrone życia, zdrowia lub mienia
wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.
kpr. ndt Krzysztof Sypień z Oddziału Żandarmerii Wojskowej w Krakowie, † 11 VIII 2002 Kraków, pośmiertnie awansowany do stopnia plutonowego
st. szer. Grzegorz Bukowski z Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej w Mińsku Mazowieckim, † 15 VI 2010 Afganistan, pośmiertnie awansowany do stopnia kaprala,
st. szer. Marcin Pastusiak z Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej w Mińsku Mazowieckim, † 22 I 2011 Afganistan, pośmiertnie awansowany do stopnia sierżanta.
Edytuj
