Berijew Be-12 Czajka

Berijew Be-12 Czajka (ros. Берев Бе-12 Чайка) - samolot patrolowy morski, amfibia konstrukcji radzieckiej.

Samolot Be-12 został zaprojektowany i opracowany w biurze konstrukcyjnym OKB Berijewa jako następca łodzi latającej Berijewa Be-6. Samolot był przeznaczony do patrolowania morza i wybrzeża, poszukiwania i niszczenia okrętów podwodnych oraz prowadzenia akcji ratowniczych na morzu. W porównaniu do Be-6 napędzanego silnikami gwiazdowymi zastosowano silniki turbośmigłowe, które zapewniały większą prędkość i zasięg oraz zastosowano wciągane podwozie, które pozwalało operować również z baz lądowych, w ten sposób powstał uniwersalny samolot amfibia. W przedniej części kadłuba przed kabiną pilotów zainstalowano osłonę mieszczącą antenę radaru obserwacyjno-poszukiwawczego systemu PPS-12. W ogonowej części kadłuba znajduje się wydłużona osłona detektora Magnetometru APM-60. W czasie eksploatacji na samolocie Be-12 ustanowiono 46 rekordów świata.

Konstrukcja metalowa, kadłub dwuredanowy typu ślizgowego, podzielony na 10 przedziałów, w tym 8 wodoszczelnych do wysokości 3,3 metra. Zapewnia to niezatapialność przy uszkodzeniu i zalaniu dwóch przedziałów. W środkowej części kadłuba komora ładunkowa z dwoma lukami, górnym i dolnym. Usterzenie pionowe podwójne, usterzenie poziome w układzie górnopłata ze skrzydłami typu "Czajka". Na końcach skrzydeł znajdują się dwa pylony z pływakami utrzymujące stabilność statyczna i dynamiczną samolotu oraz zapobiegające zanurzeniu się skrzydeł. Kabina hermetyzowana, aparatura tlenowa dla załogi. Wyposażenie radiolokacyjne, magnetometryczne oraz do lotów bez widzialności. Zbiorniki paliwa (12szt.) w skrzydłach oraz jeden w kadłubie. Podwozie dwukołowe z kołem tylnym służącym do manewrowania w wodzie, chowane w locie.

Na wyposażenie standardowe samolotu składał się m.in. radar obserwacyjno-poszukiwawczy "Inicjatywa-2B" systemu PPS-12, magnetometr APM-60 lub 60E, autopilot AP-6E, radiowy system bliższej nawigacji, radiowysokościomierz małych wysokości RW-UM, dopplerowski licznik prędkości względem ziemi DISS-1, radiokompasy ARK-2U i ARK-11, nocny celownik kolimatorowy NKPB-7 (dla wizualnego bombardowania), radioodbiornik US-9DM, radiostacja R-807 oraz awaryjna radiostacja R-850 lub R-851. Wyposażenie morskie rozmieszczone było w kabinie nawigatora i obejmowało wciągarkę pokładową, kotwicę o wadze 19 kg o sile trzymającej 250-300 kg. Ponadto znajdowały się tam zapasowe liny kotwicy, dwie kotwice pływające, dwa składane haki blokujące, urządzenia do miotania lin, flary sygnałowe oraz megafon. Układ hydrauliczny składał się z głównego oraz zapasowego. Samolot posiadał system awaryjnego zrzutu paliwa w locie oraz posiadał łódź ratowniczą LAS-5M-3.

Oblotu prototypu dokonano 18 października 1960 roku. Po raz pierwszy samolot publicznie zaprezentowano w czerwcu 1961 roku podczas defilady lotniczej na moskiewskim lotnisku Tuszyno. W 1963 roku rozpoczęto produkcję, a także rozpoczęły się próby państwowe samolotu. 20 kwietnia 1965 roku próby pomyślnie zakończono i 29 listopada tego samego roku Be-12 oficjalnie wszedł na wyposażenie Armii Radzieckiej. Niektóre samoloty były przystosowane do przenoszenia torpedy z głowicą jądrową "Skalp". Samoloty te posiadały m.in. zmodyfikowany układ elektryczny i urządzenie kodująco-blokujące (zapobiegające nieusankcjonowanemu użyciu ładunku). Przez cały okres w służbie radzieckiej marynarki wojennej pozostawały 143 samoloty. Produkcję zakończono w 1973 roku po wybudowaniu 143 egzemplarzy. Po upadku Związku Radzieckiego część samolotów trafiło do marynarek wojennych Azerbejdżanu i Ukrainy, a niektóre przebudowano na samoloty przeciwpożarowe mogące zrzucać ładunki wodne na ogniska pożaru. Podczas rozwoju współczesnego samolotu amfibii Be-200 unikalny sprzęt przeciwpożarowy badano stosując specjalnie zmodyfikowany Be-12P, o numerze bocznym "12". Po instalacji systemu przeciwpożarowego, samolot został zarejestrowany jako RA-00046 i nadano mu oznaczenie Be-12P-200. W 2008 roku rosyjska marynarka wojenna używała nadal dziewięć samolotów Be-12.

Informacje

Dane podstawowe:

• Państwo: Związek Radziecki (ZSRR)
• Producent: Taganrogski Zakład Lotniczy nr 86 im. G. M. Dymitrowa
• Typ samolotu: patrolowy morski
• Załoga: 4 osoby
• Prototypy: 1960
• Produkcja: 1963-1972
• Wyprodukowane egzemplarze: 143szt.

Dane techniczne:

• Silnik: 2 turbośmigłowe Iwczenko AI-20D o mocy 5 180 KM każdy
• Rozpiętość: 29,71 m
• Długość kadłuba: 30,17 m
• Wysokość: 7,00 m
• Powierzchnia nośna: 105 m²
• Masa własna: 24 000 kg
• Masa całkowita: 36 000 kg
• Prędkość maks: 550 - 610 km/h (różne źródła)
• Prędkość min: brak danych
• Wznoszenie: brak danych
• Pułap: 8 000 - 12 100 m (różne źródła)
• Zasięg: 4 200 km
• Zapas paliwa: 9 000 l
• Rozbieg: 1 200 m
• Dobieg: 1 100 m
• Uzbrojenie: komora bombowa oraz 4 zamki (podkadłubowe) na uzbrojenie podwieszane: pasywne boje sonarowe trzech typów: RGB-N "Iwa", RGB-NM "Jawor" oraz RGB-N1 "Żeton", bomby głębinowe PLAB-50, PLAB-250-120 lub 1 torpeda przeciwokrętom podwodnym AT-1 (AT-1M), później bardziej zaawansowana UMGT-1 "Orłan" lub 2 zbiorniki podwieszane zwiększające zasięg (po 990 l każdy).

Wersje:

• Be-12 - podstawowa wersja produkcyjna przeznaczona do poszukiwania i zwalczania okrętów podwodnych. Opracowana w 1963 roku. Wyprodukowana w ilości 130 szt.
• Be-12SK - wersja produkcyjna przeznaczona do poszukiwania i zwalczania okrętów podwodnych, przystosowana do przenoszenia torpedy jądrowej 5F-48 "Skalp". Wyprodukowana w ilości 3 szt.
• Be-12PS - wersja poszukiwawczo-ratownicza. 6 osób załogi. Wyposażona w tratwy ratunkowe i sprzęt ratowniczy. Opracowana w 1968 roku. Wyprodukowana w ilości 10 szt., następnie przebudowano do tej funkcji 4 samoloty Be-12.
• Be-12N - wersja zmodernizowana. Wyposażona w system przeciwpodwodny PPS Narcyz-12, nowe czujniki, awionikę, magnetometry oraz system poszukiwania i zwalczania okrętów. Łącznie zmodernizowano 27 samolotów.
• Be-12 - wersja przeciwpożarowa. Wyposażona w jeden zbiornik na wodę o pojemności 4 500 l oraz dwa zbiorniki po 750 l każdy. W ten sposób przebudowano 4 egzemplarze w 1992 roku.
• Be-12P-200 - współczesna wersja przeciwpożarowa. Demonstrator technologii przeciwpożarowej dla Berijew Be-200. Przebudowano 1 egzemplarz.
• Be-14 - wersja dla poszukiwania i ratowania ekip samolotów, ofiar awarii nad morzem i udzielania pomocy załogom okrętów i statków na morzu w każdych warunkach pogodowych, w dzień i nocy. Dodatkowy sprzęt ratunkowy. Zbudowany w 1 egzemplarzu.

  

​Użytkownicy:

• Związek Radziecki (ZSRR) - 143szt./ Rosja (FR) - 55szt. (w służbie pozostaje 9szt.)
• Azerbejdżan - 4szt. (tylko wersja PS)
• Ukraina - 6szt. (w służbie pozostają 2szt.)

Źródła:

• https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5-12
• https://en.wikipedia.org/wiki/Beriev_Be-12
• http://army.lv/ru/be-12/505/187#info

Michał Iljin (dyskusja) 17:28, maj 26, 2016 (UTC)IljinM.