
Godło Chińskiej Republiki Ludowej

Flaga Chińskiej Republiki Ludowej
Chińska Republika Ludowa graniczy z czternastoma państwami. Chiny podzielone są na 22 prowincje, 5 regionów autonomicznych, 4 miasta wydzielone oraz 2 specjalne regiony administracyjne. Chiny są najludniejszym państwem świata i trzecim największym pod względem obszaru.
Historia:
Chińska Republika Ludowa (ChRL) została proklamowana 1 października 1949 roku przez przywódcę komunistów Mao Zedonga po wygranej przez nich wojnie domowej. Pokonani chińscy nacjonaliści - zwolennicy Kuomintangu oraz ich lider Czang Kaj-Szek wycofali się na wyspę Tajwan gdzie utworzyli Republikę Chińską ze stolicą w Tajpej. Chińska Republika Ludowa objęła większość historycznych terenów Chin, a jej granice zostały dodatkowo poszerzone w 1950 roku w wyniku interwencji w Tybecie. Na początku lat 50-tych przeprowadzono reformę rolną w wyniku której wśród 300 milionów chłopów rozdzielono 47 milionów hektarów ziemi, ponadto upaństwowiono głównie wartość zagraniczną, własność miejscowej burżuazji pozostała prywatna. W 1950 roku Chiny udzieliły wsparcia Korei Północnej (KRLD) wysyłając swoje wojska na wojnę koreańską. Na przełomie 1953 i 1954 roku opracowano założenia tzw. okresu przejściowego od kapitalizmu do socjalizmu w ramach którego założono że w przeciągu 15-18 lat przeprowadzi się upaństwowienie przemysłu, uprzemysłowienie kraju oraz kolektywizację rolnictwa. W 1954 roku wprowadzono nową konstytucję. W 1955 roku skrócono okres przejściowy i w ciągu roku skolektywizowano rolnictwo oraz przeprowadzono upaństwowienie. Polityka ta przyczyniła się do pogorszenia sytuacji gospodarczej i zmusiła władze do rewizji kursu. W 1961 roku zliberalizowano gospodarkę i wprowadzono politykę „regulacji”. Polityka ta doprowadziła do podziału w rządzie, zwolennicy „regulacji” skupili się wokół Deng Xiaopinga i Liu Shaoqi, natomiast przeciwnicy wokół Mao.
Na przełomie lat 50-tych i 60-tych nastąpił pomiędzy ZSRR a ChRL rozłam w wyniku którego Chiny popadły w długoletni konflikt z państwami socjalistycznymi skupionymi wokół Związku Radzieckiego. Również dotychczas dobre relacje z Indiami uległy pogorszeniu co poskutkowało siłowym zajęciem przez Chiny spornych obszarów północnego Kaszmiru (Wojna chińsko-indyjska). W 1966 roku zwolennicy frakcji Mao Zedonga w rządzie ogłosili rewolucję kulturalną w ramach której politykę regulacji potępiono, a jej zwolenników odsunięto z rządu. W 1969 roku miał miejsce konflikt nad rzeką Ussuri w trakcie którego Chiny starły się z Armią Radziecką. W 1971 roku zmarł premier ChRL Lin Biao, wtedy Zhou Enlai podjął pierwszą nieudaną próbę rezygnacji z części celów rewolucji kulturalnej, która jak się okazało była w mniemaniu wielu porażką. Śmierć dyktatora Mao Zedonga w 1976 roku doprowadziła do usunięcia z Komunistycznej Partii Chin frakcji „radykalnej” tzw. "Banda czworga" oraz zwolenników rewolucji kulturalnej. Od 1977 roku do władzy stopniowo powracał Deng Xiaoping który następnie na wiele lat objął władzę w Chinach. W 1978 roku znacznie złagodzono środki kontroli gospodarczej, jednak działalność polityczna w dalszym ciągu była ściśle kontrolowana przez rząd centralny i władze lokalne. Na początku lat 80-tych Hua Guofenga zastąpili liberalnie nastawieni komuniści Zhao Ziyang oraz Hu Yaobang. W ramach zmian politycznych potępiono rewolucję kulturalną, rehabilitowano osoby represjonowane w trakcie jej trwania, zliberalizowano gospodarkę i kontynuowano politykę „otwarcia na świat” (która została zapoczątkowana przez Mao u schyłku jego życia). W ramach reform dekolektywizowano rolnictwo, utworzono sektor prywatny oraz specjalne strefy ekonomiczne.
W ramach odwilży na arenie międzynarodowej doszło do normalizacji stosunków ze Związkiem Radzieckim (ZSRR) oraz podtrzymano zapoczątkowane przez Mao kontakty ze Stanami Zjednoczonymi (USA). Zahamowanie gospodarki doprowadziło w 1989 roku do protestu na placu Tian'anmen stłumionego armię. Po tym incydencie miejsce Zhao Ziyanga jako przywódcy rządzącej partii objął Jiang Zemin. Chiny kontynuują reformy gospodarcze i rozwijają relacje zagraniczne. W 1999 roku w skład ChRL weszły dotychczasowe kolonie państw zachodnich Hong Kong oraz Makau.
Gospodarka:
Chiny posiadają obecnie najprężniejszą gospodarkę na świecie. Państwowa gospodarka ChRL produkuje wszystko na cały świat, przez co jest największym światowym eksporterem. Bardzo szybki wzrost gospodarczy doprowadził do tego, że w 2006 roku Chiny stały się trzecią pod względem wielkości gospodarką świata. W drugim kwartale 2010 roku nominalny Produkt Krajowy Brutto (PKB) Chin szacowano na 1,337 bln $, co dało drugie miejsce na świecie za USA, a przed Japonią (drugi kw. 2010 – 1,288 bln $). Natomiast w ostatnich latach wyprzedziły gospodarkę USA.
Tak dynamiczny rozwój Chińskiej Republiki Ludowej, który trwa od lat 80-tych, jest wynikiem stworzenia korzystnych warunków dla inwestycji zagranicznych i transferu nowych technologii przy jednoczesnym większościowym udziale państwa we własności środków produkcji. Warunki te stanowią niskie koszty pracy, zakaz strajków, niskie podatki oraz brak ograniczeń w ochronie środowiska. Według socjologów dość istotnym czynnikiem jest również tradycyjny szacunek wobec przedsiębiorczości oraz kult pracy, który w XX wieku przyczynił się do sukcesu krajów zaliczanych do azjatyckiego kręgu kulturowego, takich jak Japonia, Korea Południowa czy Singapur. Niestety liberalizacja gospodarki oraz doskonałe wyniki gospodarcze zaprzepaściły część zdobyczy socjalnych i warunków pracy pracowników z okresu "twardej" polityki socjalistycznej.
W 2015 roku Chiny były czwartym z najchętniej odwiedzanych państw na świecie, kraj ten odwiedziło 56,886 mln turystów (2,3% więcej niż w roku poprzednim). Pod względem przychodów z turystyki ChRL zajmuje drugie miejsce na świecie (po USA) z wynikiem 114,109 mld dolarów.
Chińska Republika Ludowa jest jest członkiem organizacji międzynarodowych: Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) w której Chiny są stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa oraz Światowej Organizacji Handlu (WTO). Chiny odgrywają znaczącą rolę w polityce światowej i są mocarstwem posiadającym broń atomową.
Informacje
Dane podstawowe:
- Język urzędowy: chiński
- Stolica: Pekin
- Ustrój polityczny: republika socjalistyczna
- Głowa państwa: przewodniczący ChRL Xi Jinping
- Powierzchnia: 9 562 911 km² (3. miejsce na świecie)
- Liczba ludności: 1 390 080 000 (1. miejsce na świecie)
- Jednostka monetarna: yuan
Partie polityczne:
- Komunistyczna Partia Chin (KPCh)
Przedsiębiorstwa zbrojeniowe:
- Norinco - państwowa firma zbrojeniowa
- Shenyang Aircraft Corporation - producent samolotów myśliwskich
- ZTE - jeden z największych producentów telefonów komórkowych
- Dongfeng Motor - producent samochodów i ciężarówek
- Harbin Aircraft Manufacturing Corporation - producent śmigłowców i lekkich samolotów transportowych
- Red Eagle Aircraft Manufacturing Company - producent śmigłowców
- Geely - czołowy producent samochodów w Chinach, właściciel Volvo
Produkty przedsiębiorstw zbrojeniowych:
- czołg podstawowy Typ 59
- czołg podstawowy Typ 69
- czołg podstawowy Typ 80
- czołg podstawowy Typ 96
- czołg podstawowy Typ 99
- transporter opancerzony WZ551
- samolot myśliwski Chengdu J-10
- samolot myśliwski Shenyang J-11 (wersja licencyjna Suchoj Su-27)
- samolot szkolno-treningowy Hongdu JL-8
- samolot szkolno-treningowy Hongdu L-15
- śmigłowiec Harbin Z-9 (wersja licencyjna Eurocopter Delfin)
- śmigłowiec Changhe WZ-10
Armia:
Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza (ChALW) to największe siły zbrojne na świecie. Liczą 2 300 000 żołnierzy. Są wyposażone w sprzęt konstrukcji krajowej oraz radzieckiej i rosyjskiej. Wojsko jest wyposażone w 8 000 czołgów, 4 000 wozów opancerzonych i 25 000 jednostek artylerii. Około 300 żołnierzy chińskich uczestniczy w misji pokojowej ONZ i UE w Sudanie. Chiny brały udział w wojnie koreańskiej, prowadziły wojny z Indiami (RI), Związkiem Radzieckim (ZSRR) oraz Wietnamem (SRW).
Sprzęt i uzbrojenie wojska Chin:
- pistolet TT - wycofane
- pistolet Typ 59 (wersja licencyjna Makarow)
- pistolet QSZ 92
- pistolet maszynowy M3 - wycofane
- Typ 56 (karabin)
- Typ 63 (karabin)
- Typ 81 (karabin)
- Typ 95 (karabin)
- karabin wyborowy SWD
- karabin wyborowy Typ 79
- karabin wyborowy Typ 88
- ckm Typ 67 (karabin)
- wkm KPWT
- BJ212
- BJ2022
- DFM EQ2058s
- M3 Stuart - wycofany
- Typ 59 (5 000szt.) - wycofane
- Typ 62 (1 500szt.) - wycofane w 2013 roku
- Typ 63 (1 200szt.) - w służbie pozostaje 600szt.
- Typ 69 (600szt.) - wycofane
- Typ 80 (2 500szt.) - w służbie pozostaje 1 000szt.
- T-80 (50szt.)
- Typ 96 (2 500szt.)
- Typ 99 (800szt.)
- PT-76 (500szt.) - wycofane
- IS-2 - wycofane
- BMP-1
- YW 531
- BMP-3
- Typ 56 (wersja licencyjna BTR-152) (100szt.) - wycofane
- WZ551 (600szt.)
- M-30 (brak danych) lokalna kopia
- Typ 99
- 2K22 Tunguska
- MiG-15 - wycofane
- Chengdu J-7 - wersja licencyjna MiG-21 (720szt.) - w służbie pozostaje 389szt.
- Shenyang J-8 (96szt.)
- Chengdu J-10 (200szt.)
- Suchoj Su-27 (76szt.)
- Shenyang J-11 - wersja licencyjna Suchoj Su-27 (120szt.)
- Suchoj Su-30 (100szt.)
- Nanchang Q-5 (119szt.)
- Xi'an JH-7 (72szt.)
- Xi'an H-6 (120szt.)
- Antonow An-12
- Antonow An-26 (27szt.)
- Iljuszyn Ił-76
- Ka-27
- Mi-1 - wycofane
- Mi-4 - wycofane
- Harbin Z-5 - wycofane
- Aerospatiale SA 341 Gazela
- Harbin Z-9 (210szt.)
- Mi-6
- Mi-8 (330szt.)
- Changhe Z-8 (8szt.)
- Changhe WZ-10 (10szt.)
- Okręt podwodny typu 094 (4szt.)
- Okręt podwodny typu 091 (2szt.)
- Okręt podwodny typu 093 (4szt)
- Okręt podwodny projektu 629 (1szt.)
- Okręt podwodny projektu 633 (18szt.)
- Okręt podwodny projektu 877EKM "Halibut" (12szt.)
- Okręt podwodny typu 039 (13szt.)
- Okręt podwodny typu 041 (4szt.)
- Lotniskowiec projektu 1143.5 (1szt.)
- Niszczyciel rakietowy projektu 956 (4szt.)
- Niszczyciel rakietowy typu 052 (2szt.)
- Niszczyciel rakietowy typu 052B (2szt.)
- Niszczyciel rakietowy typu 052C (2szt.)
- Kuter torpedowy projektu 183 (92szt.) - wycofane
- Kuter rakietowy projektu 183R (8szt.) - wycofane
- Kuter rakietowy projektu 205 (4szt.) - wycofane
Biografie:
- Mao Zedong - założyciel, przywódca oraz dyktator ChRL, inicjator "rewolucji kulturalnej"
- Jackie Chan - aktor filmowy
- Tang Wenlie - konstruktor broni, zaprojektował karabin Typ 63
Galeria:
Michał Iljin (dyskusja) 07:17, paź 18, 2018 (UTC)IljinM.