MiG-15 (ros. МиГ-15) - samolot myśliwski konstrukcji radzieckiej
I generacji.
Samolot myśliwski Mikojan MiG-15 lotnictwa wojskowego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR)
Samolot myśliwski MiG-15 został opracowany i zbudowany w biurze konstrukcyjnym OKB-155 A. Mikojana i M. Guriewicza pod koniec lat 40-tych. Był to najliczniej na świecie budowany samolot odrzutowy oraz bojowy w historii lotnictwa i jeden z najnowocześniejszych i najlepszych, jeżeli nie najlepszy samolot lat 50-tych. Tworząc pierwsze odrzutowe samoloty myśliwskie, radzieccy konstruktorzy mieli problem z brakiem niezawodnych i wydajnych silników odrzutowych. Pierwsze radzieckie myśliwce odrzutowe MiG-9 oraz MiG-13 zostały wyposażone w kopie przechwyconych niemieckich silników BMW-003 oraz JUMO-004. Nowy etap w rozwoju krajowego przemysłu lotniczego przyszedł wraz z zakupem w Wielkiej Brytanii silników turboodrzutowych Rolls-Royce: Derwent V oraz Ning.

Samolot myśliwski Mikojan MiG-15 w barwach lotnictwa wojskowego PRL
Projekt nowego myśliwca oznaczonego roboczo jako I-310 ("I" od Istrabitiel - Myśliwiec) powstał pod koniec 1946 roku. 11 marca 1947 Rada Ministrów ZSRR zatwierdziła plan, zgodnie z którym biurze konstrukcyjnymu OKB Mikojana polecono opracowanie taktycznego myśliwca z kabiną ciśnieniową. Konstrukcja miał mieć następujące parametry: Prędkość maksymalna na poziomie morza - 1 000 km/h, prędkość maksymalna na wysokości 5 000 m - 1 020 km/h, wejście na pułap - 3,2 minuty, pułap praktyczny - 13 000 metrów, rozbieg - 700 metrów oraz dobieg - 800 metrów. Konstrukcja miała posiadać możliwość zawieszenia dodatkowego zbiornika paliwa lub bomby. Jako napęd miano zastosować nowy radziecki silnik Klimow RD-45 będący kopią brytyjskiego silnika turboodrzutowego Rolls-Royce Nene Mk. I.
Konstrukcja metalowa, półskorupowa. Usterzenie pionowe pojedyncze, płat stały w układzie średniopłata. Skrzydła o kącie skosu krawędzi natarcia 35°. Wlot powietrza z przodu kadłuba, rozdzielający się pionową przegrodą na dwa kanały wzdłuż burt. Kabina hermetyzowana z fotelem wyrzucanym. Zbiorniki paliwa w kadłubie. Podwozie trójpodporowe z kołem przednim chowane w locie. Na wyposażenie standartowe samolotu składała się m.in. radiostacja RSI-6K, radiopółkompas RPKO-10M dalmierz radiolokacyjny SRD-1M, fotokarabin S-13.

Samolot SBLim-2 lotnictwa wojskowego PRL w czasie lotu treningowego
Oblotu pierwszego prototypu dokonano w dniu 30 grudnia 1947 roku. 17 czerwca 1948 roku dokonano oblotu trzeciego prototypu. W tym samym roku rozpoczęto produkcję seryjną pod oznaczeniem MiG-15. W czerwcu 1949 roku pierwsze egzemplarze weszły do służby w lotnictwie wojskowym Związku Radzieckiego (ZSRR), a w kolejnych latach do służby w siłach powietrznych 40 krajów świata. Od 1952 roku samolot był produkowany na radzieckiej licencji w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL) w zakładach PZL Mielec pod oznaczeniem Lim-1 (Licencyjny myśliwiec-1). Był to podstawowy samolot myśliwski większości państw Układu Warszawskiego. Ostatni samolot MiG-15 na świecie wycofano ze służby w Siłach Powietrznych Albanii (RA) w 2006 roku.
Do Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL) pierwsze samoloty MiG-15 trafiły w liczbie 5 egzemplarzy 19 lipca 1951 roku i weszły do służby w 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa" w Warszawie-Bemowie, wkrótce do pułku dostarczone zostały 4 egzemplarze szkolno-treningowe MiG-15UTI. Łącznie do Polski trafiło 60 samolotów MiG-15 oraz 20 MiG-15UTI. Jednocześnie podjęto decyzję o uruchomieniu w kraju produkcji licencyjnej w zakładach WSK Mielec pod oznaczeniem Lim-1. We wrześniu 1952 roku Ludowe Wojsko Polskie (LWP) otrzymało pierwsze 6 egzemplarzy samolotów tego typu. Produkcję zakończono 31 sierpnia 1954 roku po zbudowaniu 237sztuk samolotów Lim-1. Oprócz tego do Polski trafiło 60 egzemplarzy czechosłowackiej wersji licencyjnej S-102. W międzyczasie 23 stycznia 1953 roku trafiło do Polski kilkanaście egzemplarzy zmodernizowanej wersji MiG-15bis, większość maszyn rozlokowano w jednostkach na północy kraju. Od samego początku pojawienia się nowej wersji rozważano jej produkcję w Polsce. Pierwszy egzemplarz licencyjny oznaczony jako Lim-2 opuścił zakłady 17 września 1954 roku, czyli 17 dni po zakończeniu produkcji samolotów Lim-1. Produkcja samolotów Lim-2 trwała do 23 listopada 1956 roku. W tym okresie wyprodukowano 496 egzemplarzy samolotu. Łącznie Polska (PRL) posiadała 873 samoloty MiG-15 wszystkich wersji.

Samolot MiG-15 lotnictwa wojskowego ZSRR w locie
Spis treści
Informacje
Dane podstawowe:
- Państwo: Związek Radziecki (ZSRR)
- Producent:
- Typ samolotu: myśliwski
- Załoga: 1 osoba
- Prototypy: 1947
- Produkcja: 1948 -1959
- Wyprodukowane egzemplarze: 15 560szt. [11 073 - Związek Radziecki (ZSRR), 733 - Polska (PRL), 1 686 - Czechosłowacja (CSRS) oraz 2 068 - Chiny (CHRL)]
Dane techniczne:
- Silnik: odrzutowy Klimow RD-45F
Samolot SBLim-2 w barwach lotnictwa wojskowego PRL
- Rozpiętość: 10,08 m
- Długość kadłuba: 10,04 m
- Wysokość: 3,70 m
- Powierzchnia nośna: 20,6 m²
- Masa własna: 3 382 kg, 3 681 kg (MiG-15bis)
- Masa całkowita: 4 806 kg, 5 044 kg (MiG-15bis)
- Prędkość maks: 1 042 km/h, 974 km/h (na pułapie 10 000m)
- Prędkość min: 190 km/h
- Wznoszenie: 41 m/s, 46 m/s (MiG-15bis)
- Pułap: 15 100 m
- Zasięg: 1 335 km, 1 920 km (ze zbiornikami dodatkowymi)
- Rozbieg: 605 m
- Dobieg: 755 m
- Uzbrojenie: 1 działko N-37 kal. 37 mm (zapas amunicji: 40 szt.), 2 działka NS-23 kal. 23 mm (zapas amunicji: 80 szt. każde) oraz 2 bomby 50 lub 100 kg lub 2 dodatkowe zbiorniki paliwa zwiększające zasięg na 2 zamkach pod skrzydłami.
Wersje:
- MiG-15 - pierwsza wersja bazowa z silnikiem RD-45, działkami NS-23 oraz celownikiem ASP-1N. W tej wersji nie był produkowany seryjnie i pod tym oznaczeniem produkowano wersję MiG-15S.
- MiG-15S - podstawowa wersja produkcyjna wyposażona w ulepszone silniki RD-45F, działka NR-23 zamiast NS-23 oraz w celownik ASP-3N. W przeszłości to oznaczenie nie było stosowane i wersja była oznaczona jako MiG-15.
- MiG-15bis (SD) - wersja zmodernizowana wyposażona w nowy ulepszony silnik Klimow WK-1 o większym ciągu, hamulce aerodynamiczne o większej powierzchni oraz nowe mocniejsze skrzydła. Ponadto samolot wyposażono w ulepszony sprzęt radiowy i nawigacyjny (m.in. radiokompas ARK-5, radiowysokościomierz RW-2). Produkowana w latach 1950-1953.
- MiG-15Rbis (SP) - wersja rozpoznawcza samolotu MiG-15bis wyposażona w aparat fotograficzny AFAB-40 zamiast działka N-37 oraz jednego z dwóch działek NR-23. Przystosowana do podwieszenia dwóch dodatkowych zbiorników paliwa po 600 l. Produkowana w latach 1951-1952 w ilości 364 szt.
- MiG-15Sbis (SD-UPB) - myśliwiec eskortujący dalekiego zasięgu. Przystosowany do podwieszenia dwóch dodatkowych zbiorników paliwa po 600 l. Wyprodukowany w 1951 roku w ilości 49 sztuk.
- MiG-15UTI - dwumiejscowa wersja szkolno-treningowa. Wyprodukowana w bardzo dużej ilości, wykorzystywana do podstawowego szkolenia pilotów wszystkich typów myśliwców MiG do 1970 roku. Oblatana 15 maja 1949 roku. Produkowana w latach 1950-1954 w ilości 2 316 szt.
Wersje licencyjne:
- Shenyang J-2 - wersja licencyjna samolotu MiG-15 produkowana w Chinach (CHRL) od 29 lipca 1951 roku.
- Shenyang JJ-2 - dwumiejscowa wersja licencyjna samolotu MiG-15UTI z silnikami RD-45.
- Shenyang F-2 - wersja ekspotowa samolotu Shenyang J-2.
- Shenyang J-3 - wersja licencyjna samolotu MiG-15bis.
- Shenyang JJ-3 - dwumiejscwa wersja licencyjna samolotu MiG-15UTI z silnikami Klimow WK-1.
- Lim-1 - wersja licencyjna samolotu MiG-15 produkowana w Polsce (PRL) od 1952 roku w zakładach lotniczych PZL Mielec. Wyprodukowana w ilości 237 szt. wyłącznie na potrzeby kraju.
- Lim-1A - wersja rozpoznawcza samolotu MiG-15. Wyposażona w aparat fotograficzny AFA-21.
- SBLim-1 - dwumiejscowa wersja szkolno-bojowa samolotu MiG-15 z silnikami RD-45.
- Lim-2 - wersja licencyjna samolotu MiG-15bis. Wyprodukowana w ilości 496 szt. wyłącznie na potrzeby kraju.
- Lim-2A - wersja rozpoznawcza samolotu MiG-15bis. Wyposażona w aparat fotograficzny AFA-21.
- SBLim-2 - dwumiejscowa wersja szkolno-bojowa samolotu MiG-15bis z silnikami Klimow WK-1.
- S-102 - wersja licencyjna samolotu MiG-15 produkowana w Czechosłowacji (CSRS) od 1953 roku w zakładach lotniczych Aero Vodochody. Wyprodukowana w ilości 853 szt.
- CS-102 - dwumiejscowa wersja licencyjna samolotu MiG-15UTI. Wyprodukowana w ilości 4 213 szt.
- S-103 - wersja licencyjna samolotu MiG-15bis. Wyprodukowana w ilości 620 szt.
Wersje rozwojowe:
- MiG-17 - wersja rozwojowa samolotu MiG-15 ulepszona aerodynamicznie oraz wydłużona o 0,9 m. Wyposażona m.in. w nowe skrzydła o zmiennym kącie skosu natarcia o profilu laminarnym, nowe hamulce aerodynamiczne oraz nowe mocniejsze silniki turboodrzutowe z dopalaczem Klimow WK-1F pozwalające przekroczyć barierę dźwięku. Oblatana w 1950 roku.
Użytkownicy:
- Związek Radziecki (ZSRR) - (wycofane w 1970 roku)
- Afganistan
- Albania (LSRA) - 36szt./ Albania (RA) - ostatnie wycofane w 2006 roku
- Algieria (ARLD) - 24szt.
- Angola (LRA) - 3szt.
- Bangladesz (LRB) - 5szt. (chińska wersja FT-2)
- Bułgaria (LRB) - 66szt.
- Burkina Faso
- Chiny (CHRL) - (wycofane)
- Czechosłowacja (CSRS)
- Egipt (ARE) - 150szt.
- Finlandia - 4szt.
- Gwinea - 2szt.
- Gwinea Bissau - 1szt.
- Indonezja - 20szt.
- Irak (RI) - 29szt. (wycofane w 1970 roku)
- Jemen Południowy (LDRJ) - kilka szt.
Sylwetka samolotu MiG-15 w trzech rzutach
- Jemen Północny - kilka szt.
- Korea Północna (KRLD)
- Kuba (RK) - 66szt.
- Libia (WLADżLS)
- Madagaskar - 1szt.
- Mali - 1szt.
- Maroko - 2szt.
- Mongolia (MRL) - 3szt.
- Mozambik (RM) - 2szt.
- Niemcy (NRD) - ponad 28szt.
- Nigeria - 2szt.
- Pakistan (IRP) - brak danych
- Polska (PRL) - 80szt. MiG-15, 60szt. S-102, 237szt. Lim-1 oraz 496szt. Lim-2
- Rumunia (SRR) - 514szt.
- Somalia - kilka szt.
- Sri Lanka (DSRSL) - 1szt.
- Sudan - 2szt.
- Syria (SRA) - 31szt.
- Tanzania (ZRT) - 2szt.
- Uganda - 2szt.
- Węgry (WRL) - ponad 89szt.
- Wietnam Północny (DRW)/ Wietnam (SRW) - 50szt.
Źródła:
Michał Iljin (dyskusja) 12:40, lut 27, 2016 (UTC)IljinM.