Nabój 7,92 x 57 mm Mauser

7,92 × 57 Mauser - nabój karabinowy kalibru 7,92 mm o długości łuski 57 mm.

Nabój kalibru 7,92 mm Mauser został zaprojektowany na zlecenie niemieckiej Komisji Badawczej Broni (niem. Gewehrprüfungskomission) dla nowego karabinu Mannlicher-Mauser Gewehr 88 wprowadzonego do uzbrojenia w 1888 roku, wykorzystywana później także do zasilania powtarzalnych karabinów Mausera. Podczas II wojny światowej wykorzystywano go do zasilania większości typów karabinów i karabinów maszynowych, a także powtarzalnych Kar 98K, Kar 41, Kar 43, oraz wielu innych, oraz karabinów maszynowych będących uzbrojeniem samolotów, pojazdów i piechoty.

Chociaż do dziś nabój ten określany jest mianem Mauser, to wytwórnia Mausera nie miała nic wspólnego z jego projektowaniem, a nazwa niejako przylgnęła do tego typu amunicji ze względu na wykorzystywanie jej głównie do zasilania broni produkcji Mausera.

Podczas II wojny światowej podobnie jak nabój 9 x 19 mm Parabellum, amunicja standardu 7,92 × 57 mm Mauser była produkowana i wykorzystywana zarówno przez państwa Osi jak i aliantów między innymi do karabinu Besa stanowiącego uzbrojenie brytyjskich pojazdów opancerzonych.

Zgodnie z nazewnictwem niemieckim nabój ten był określany jako Infanteriepatrone 7,9mm (nabój piechoty) lub 7,9mm – Militärpatrone (nabój wojskowy) lub Mauser – Standardmunition 7,92x57 (standardowa amunicja Mausera). W krajach anglosaskich znany jest do dziś jako 8 mm Mauser. Różnica w określeniu kalibru wynika ze sposobu pomiaru średnicy przewodu lufy, 8 mm to średnica wraz z głębokością bruzd gwintowania. Obecne oznaczenie europejskie to 7,92 x 57mm IS lub 7,92 x 57mm JS. Różnica w nazewnictwie europejskim wynika z tego że w 1905 gdy wprowadzono tę amunicję do uzbrojenia wojsk niemieckich oznaczono ją skrótem 7,92x57 IS od Infanterie, Spitz (ostrołukowy nabój piechoty). Nabój ten był wersją rozwojową starszej wersji amunicji z 1888 roku – 7,92x57 I z tępołukowym pociskiem, który opracowano do wykorzystania z ładownikami karabinów Mannlicher-Mauser (Gewehr 88). Zmodyfikowana amunicja posiadała lżejszy i ostro zakończony pocisk (ostrołukowy) o średnicy 8,2 mm zamiast 8,02 mm, który posiadał znacznie lepsze parametry balistyczne, większy zasięg i celność.

W ponad stuletniej historii naboju 7,92 × 57 mm wykorzystywano go w wielu armiach świata włącznie z Turcją, Chinami, Egiptem, a także w byłych niemieckich koloniach w Afryce, oraz oczywiście w samych Niemczech. W okresie międzywojennym był standardowym nabojem karabinowym Wojska Polskiego. Obecnie amunicja ta jest nadal produkowana głównie do strzelań sportowych, oraz jako amunicja myśliwska. Podobna amunicja wykorzystywana do polowań to 6,5 × 55 Scan, 7 × 57 Mauser i 8 × 68 S.

Wersje:

• sS – schweres Spitzgeschoß (ciężki ostrołukowy)
• SmK – Spitzgeschoss mit Kern (ostrołukowy z utwardzonym rdzeniem stalowym)
• SmK L'spur – SmK Leuchtspur (pocisk SmK smugowy) spalający się na dystansie około 900 m. Używany jako znacznik przy strzelaniach nocnych z karabinów maszynowych. Wkładany do taśm amunicyjnych naprzemiennie z innymi typami (co kilka nabojów).
• lS – leichtes Spitzgeschoss (lekki ostrołukowy z rdzeniem aluminiowym) – używany do strzelań przeciwlotniczych
• lS L'spur – lS Leuchtspur (pocisk lS smugowy)
• PmK – Phosphor mit Stahlkern (fosforowy z rdzeniem stalowym) – używany w V-Patrone wzmocnionej amunicji lotniczej dla karabinów MG 17
• B – Beobachtung (obserwacyjny – mały ładunek fosforowy wybuchający przy trafieniu) – używany bardzo rzadko z amunicją B-Patrone
• SmK(H) – SmK Hartkern – (pocisk SmK z rdzeniem wolframowym) – przeciwpancerny