Układ Warszawski

Układ Warszawski (oficjalna nazwa: Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej) - historyczna organizacja międzynarodowa państw socjalistycznych o charakterze politycznym i wojskowym z dominującą rolą Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR).

Układ Warszawski formalnie powstał na podstawie Deklaracji Bukaresztańskiej, jako odpowiedź na militaryzację tzw. Niemiec Zachodnich i włączenie ich w strukturę NATO oraz coraz bardziej agresywną postawę tego sojuszu, a sankcjonował istniejące od zakończenia II Wojny Światowej podporządkowanie poszczególnych państw i ich armii ZSRR. Układ Warszawski miał ściśle obronny charakter.

Jego formalne zasady zostały określone w roku 1955 przez I sekretarza Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (KPZR) Nikitę Chruszczowa. Układ podpisano 14 maja 1955 roku w Warszawie i wszedł w życie 5 czerwca 1955 roku. Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL) ratyfikowała układ we wrześniu 1955 roku. Układ miał funkcjonować przez 30 lat, 26 kwietnia 1985 roku jego ważność przedłużono na następne 20 lat. Istniał do 1 lipca 1991 roku. Stan liczbowy wszystkich armii Układu Warszawskiego w 1985 roku wynosił 7 562 987 żołnierzy.

Ustanowiono wspólne dowództwo Układu w stolicy ZSRR - Moskwie. Sztaby armii poszczególnych państw członkowskich podlegały X Zarządowi Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR pełniącego rolę Sztabu Zjednoczonych Sił Zbrojnych. Naczelnym Dowódcą Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego był Marszałek ZSRR, który jednocześnie pełnił funkcję I Zastępcy Ministra Obrony ZSRR.

Siedziba:

• miasto Moskwa, stolica ZSRR

Państwa członkowskie:

• Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR)
• Ludowa Republika Albanii (LRA) - zawiesiła współpracę w 1960 roku, wystąpiła z Układu 12 września 1968 roku
• Ludowa Republika Bułgarii (LRB)
• Czechosłowacka Republika Socjalistyczna (CSRS)
• Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) - od 1956 roku, wystąpiła z Układu 25 września 1990 roku
• Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
• Socjalistyczna Republika Rumunii (SRR)
• Węgierska Republika Ludowa (WRL)

Galeria: